'نخستین عکس از یک سیاره دوردست تهیه شد'

تیمی از منجمان اروپایی ادعا می کند که نخستین عکس مستقیم از سیاره ای در خارج از منظومه شمسی را تهیه کرده است.

'سیاره' تازه (راست) در نزدیکی یک ستاره نسبتا جوان مشاهده می شود

به گفته اخترشناسان این "سیاره خارجی" در اطراف سیاره ای به نام "جی کیو لوپ" (GQ Lup)، که نوع جوانتر خورشید است، می گردد.

سایر پژوهشگران در گذشته ادعاهای مشابهی را مطرح کرده اند اما برخی دانشمندان به این ادعاها بدبین هستند و می گویند که این عکس ها تنها نشان دهنده اشیایی است که از نقطه نظر زمینی ها با ستاره مورد نظر در یک امتداد قرار گرفته است، نه اینکه دور آن بگردد.

اما تیم تحت سرپرستی رالف نوهاسر طی مقاله ای در نشریه "نجوم و اخترفیزیک" می گویند اطمینان زیادی دارند شیئی که در مجاورت "جی کیو لوپ" مشاهده کرده اند یک سیاره است.

"جی کیو لوپ" در فاصله 400 سال نوری زمین، در ناحیه ای که ستارگان تازه در آن متولد می شوند، قرار دارد.

منجمان می گویند از سال 1999 تاکنون سرگرم رصد و بررسی این "سیاره" بوده اند.

تیم محققان برای مطالعات خود از عکس های رصدخانه جنوبی اروپایی موسوم به "وی ال تی" در شیلی، تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ ژاپنی سوبارو در هاوایی استفاده کرده اند.

جوان بودن این منظومه باعث شده است سیاره نسبتا داغ باشد. این مساله به تیم محققان کمک کرد سیاره را در نور خیره کننده ستاره ردیابی کنند.

این سیاره از ستاره مرکزی فاصله زیادی دارد که تقریبا 100 برابر فاصله زمین از خورشید است. این مساله نیز به محققان کمک کرد بتوانند نور دو شیء را از یکدیگر تفکیک کنند.

منجمان طی یک دهه گذشته در حدود 130 سیاره خارجی را ردیابی کرده اند، که وجود آنها نه به طور مستقیم، بلکه از "تکان هایی" که با اعمال جاذبه در ستاره مرکزی ایجاد می کنند استنباط شده است.

محدودیت های فنی و ضعف تکنولوژی، رویت سیارات خارجی به صورت مستقیم را بسیار دشوار می سازد.

اما انتظار می رود با پرتاب نسل بعدی تلسکوپ های فضایی در دهه آینده امکان مشاهده مستقیم آنها فراهم شود.

برخی از دانشمندان این مساله را که شیء مجاور "جی کیو لوپ" یک سیاره است زیر سوال برده اند.

پرفسور مارک مک کاگرین از دانشگاه اکستر در بریتانیا گفت او در مورد جرم این شیء، که به اقرار تیم محققان ممکن است تا 42 برابر مشتری باشد، نگرانی هایی دارد.

وی گفت: "تقریبا کلیه مدل های نظری جرم این شیء را چیزی میان 15 تا 40 برابر مشتری رقم می زند. بنابراین احتمال غالب این است که یک کوتوله قهوه ای (یک ستاره سوخته) باشد نه یک سیاره."

منجمان اروپایی درحالی خبر از تهیه عکس مستقیم از یک سیاره خارجی می دهند که در حدود دو هفته قبل دو تیم از ستاره شناسان گفتند برای نخستین بار نور اشیایی را در خارج از منظومه شمسی ردیابی کرده اند که به اعتقاد بسیاری متعلق به سیاراتی است که حول سایر ستارگان می گردند.

آن دستاورد جامعه علمی را شدیدا به هیجان آورده و در مطبوعات علمی انعکاس گسترده یافت.

کشف بزرگترین ستارگان راه شیری

ستاره شناسان می گویند توانسته اند با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل بزرگترین ستارگان کهکشان راه شیری را کشف کنند. دانشمندان اضافه می کنند که امکان ندارد ستارگانی از این بزرگتر در کهکشان ما وجود داشته باشد.

خوشه کمان ها در نزدیکی مرکز راه شیری قرار دارد

آنها این ستارگان را در نزدیکی مرکز راه شیری در ناحیه ای متراکم موسوم به "خوشه کمان ها" (Arches cluster) یافته اند.

عمر این ستارگان، با جرمی احتمالا 130 برابر خورشید، بسیار کوتاه است.

نوری را که خورشید در یک سال ساطع می کند این ستارگان در 15 ثانیه تولید می کنند، اما در این فرآیند تنها ظرف چند میلیون سال می سوزند که در مقیاس های کیهانی برق آسا به حساب می آید.

برای مثال خورشید اکنون پنج میلیارد ساله است و با حساب های علمی تاکنون تنها نیمی از عمر خود را سپری کرده است.

منجمان باید خیلی خوش اقبال باشند که بتوانند یکی از این هیولاها را به چشم خود نظاره کنند.

دان فیگر از "موسسه علمی تلسکوپ فضایی" واقع در ایالت مریلند آمریکا، که هابل را کنترل می کند، یک خوشه متراکم شامل چند هزار ستاره بسیار جوان را در نزدیکی مرکز راه شیری کشف کرد.

محاسبات او نشان می دهد که سه عدد از ستارگان این مجموعه به لحاظ جرم رکورد تازه ای در راه شیری به جا می گذارند.

اما دکتر فیگر معتقد است که عاملی وجود دارد که مانع می شود ستارگان از این بزرگتر شوند.

به نظر می رسد این روزها زمان ثبت رکوردهای نجومی باشد.

هفته گذشته تیم دیگری از منجمان آنچه را که به نظر می رسید کوچکترین و کندسوزترین ستارگان در سپهر باشد کشف کردند.

جرم این ستارگان کوچک تنها نیم درصد جرم خورشید و درخشش آنها چند هزار بار کمتر از خورشید است.

سال نو مبارک

سلام
سال نو رو به همتون تبریک می گم .
امیدارم که سال خوبی داشته باشین و همیشه شاد سلامت باشید .