دانشمندان در انتظار بازگشت کاوشگر تاریخ منظومه شمسی

آژانس فضایی آمریکا، ناسا، می گوید مطمئن است می تواند کپسول حاوی نمونه های جمع آوری شده از یک جرم دنباله دار (کامت) را ماه آینده به سلامت به زمین بنشاند.

ماموریت موسوم به "استارداست" (Stardust) تقریبا دو سال قبل مواد غبارآلود دنباله دار "وایلد-2" را به دام انداخت و محموله ارزشمند خود را قرار است روز 15 ژانویه به زمین بازگرداند.

کپسول حاوی نمونه ها با سرعتی که تاکنون برای اشیای مصنوع بشر سابقه نداشته وارد جو زمین خواهد شد و سپس برای فرودی نرم در صحرای یوتا تلاش خواهد کرد.

دانشمندان و مهندسان ناسا معتقدند که سیستم چتر فرود قادر به انجام فرودی موفق خواهد بود.

با این حال آنها مشکلاتی که گریبانگیر یک کاوشگر نمونه بردار دیگر به نام "جنسیس" (Genesis) شد را از یاد نخواهند برد. چترهای آن کاوشگر سال گذشته هنگام فرود باز نشد و به زمین سقوط کرد.

اعضای تیم "استارداست" روز چهارشنبه به خبرنگاران گفتند مطمئن هستند که آن حادثه تکرار نخواهد شد، با این حال خود را برای مقابله با هرگونه وضعیت اضطراری آماده کرده اند.

اد هرست، مدیر سیستم های استارداست، گفت: "ما از جنسیس درس های لازم را آموخته ایم و فرآیند نفس گیر و وسیعی را برای بررسی بازگشت کپسول استارداست طی کرده ایم."

"همیشه این خطر جزئی وجود دارد که یک جای کار هنگام بازگشت ایراد پیدا کند، اما به عقیده ما احتمال آن در حال حاضر خیلی کم است."

تام داکسبری، مدیر پروژه استارداست، افزود: "کپسول بازگشت خیلی کوچک اما بسیار سخت و مقاوم است. در صورت باز نشدن چتر یا فرودی دشوار، مطمئن هستیم می توانیم این ماموریت را با موفقیت تکمیل کنیم."

مناظر حیرت انگیز

کاوشگر استارداست از یک سفر 8/4 میلیارد کیلومتری در اطراف منظومه شمسی که هفت سال طول کشید به زمین بازمی گردد، سفری که نقطه اوج آن برخورد نزدیک با دنباله دار "81 پی/وایلد 2" در روز جمعه دوم ژانویه 2004 بود.

	استارداست 72 عکس از این دنباله دار تهیه کرد

کاوشگر در جریان عبور از کنار دنباله دار، بیش از 70 عکس از آن برداشت و انبوهی اطلاعات و داده ها را جمع آوری کرد که دانشمندان هنوز سرگرم مطالعه آنها هستند.

عکس های آن که در آن زمان بهترین تصاویر با نمای نزدیک از هسته یک دنباله دار بود اطلاعات تازه زیادی را آشکار می کرد.

آن تصاویر یک "کوه پرنده" آبله رو که گاز و غبار از آن فوران می کرد را نمایان می ساخت.

دان برانلی، محقق ارشد این پروژه گفت: "وقتی کاوشگر به دنباله دار رسید برای نخستین بار مشخصات باورنکردنی سطح آن مثل پرتگاه های تند، بلندی های لبه دار، قله های تیز و مشخصات زیادی دیگری را دیدیم و عجیب اینکه قبلا در هیچ یک از اجرام منظومه شمسی شاهد چنین مشخصاتی نبوده ایم."

استارداست از میان گاز و غبار برآمده از این جرم که همان دنباله آن است گذشت و ذرات آن را در ماده ای به نام "اروژل" (aerogel) به دام انداخت. چگالی اروژل بسیار کم است و 8/99 درصد آن از هوا تشکیل شده.

آن نمونه ها در یک کپسول جاسازی شد و همین محفظه است که کاوشگر استارداست در پرواز از کنار زمین پرتاب خواهد کرد.

'کتابخانه' فضایی

این کپسول 46 کیلوگرمی با سرعت 13 کیلومتر در ثانیه وارد اتمسفر خواهد شد و ردی روشن در آسمان شمال غربی آمریکا از خود به جا خواهد گذاشت.

سپس چترهای فرود باز شده و محفظه را به آرامی در یک پایگاه نیروی هوایی در ایالت یوتا بر زمین خواهد نشاند.

	استارداست از سفری هفت ساله در اطراف منظومه شمسی بازمی گردد

پژوهشگران انتظار دارند مطالعات آنها به روی نمونه هایی که در فاصله 389 میلیون کیلومتری زمین جمع آوری شده، به درک نحوه شکل گیری دنباله دارها و همچنین شناخت نخستین روزهای تاریخ منظومه شمسی کمک کند.

داده های شیمیایی و فیزیکی به دام افتاده در این ذرات می تواند حاوی مواد تشکیل دهنده سیارات باشد و نحوه تشکیل کرات را روشن کند.

دکتر برانلی گفت: "ماموریت ما استارداست (غبار ستارگان) نام دارد چون به اعتقاد ما برخی از ذرات موجود در این دنباله دار از خورشید و سیارات قدیمتی تر است، و در اطراف سایر ستارگان تشکیل شده است".

"ما از این دنباله دار به عنوان نوعی کتابخانه استفاده می کنیم. این جرم آسمانی مصالح ساختمانی منظومه شمسی را به دام انداخته، آنها را دور از خورشید در دمای پایین برای چهار و نیم میلیارد سال حفظ کرده و اکنون در فضا رها کرده است. ما آن مواد را دو سال و نیم قبل به تله انداختیم و ظرف دو هفته دیگر در یک صحرا فرود خواهند آمد."